Tijdens een bezoek aan Lissabon in 2017 nam Merel een nieuwe omgeving op in Belém, een plek die historisch gezien de ontdekkingen van nieuwe werelden symboliseert. Ze filmde de reflecties van de Torre de Belém in het water van de Taag. Terug in Nederland was het een startpunt voor een nieuw kunstwerk over water en het proces van reflectie en interactie met de omgeving. Dit keer in beeld en geluid, in samenwerking met Olaf. Het project “Tussenwater” ontstond.
Samen wilden we onze ideeën in een nieuwe context verkennen. Een artist in residence in bij Temp Studio in Lissabon bleek daarvoor een geweldige mogelijkheid. Een kans om beelden en geluid uit zowel Nederland als Lissabon naast elkaar te kunnen plaatsen waarbij beide bekende en nieuwe werelden worden samengevoegd en verbindingen tot stand worden gebracht in een audiovisuele installatie.
Lissabon ligt op zeven heuvels, de hoogteverschillen in de stad zijn zeer gevarieerd. Het contrast in het beeld en overzicht van de stad viel ons op. Op sommige plekken kijk je weids uit over de stad met al zijn lagen, maar daar tegenover staan de smalle nauwe straatjes waar de stad en haar structuur zich aan het oog onttrekt en je je in een klein dorpje waant. Te voet, stijgend en dalend lijkt de stad in zijn gelaagdheid zich samen te trekken, te plooien.
In het werk Azulejos lieten we ons inspireren door de reflecties en de geluiden van de stad. De kleurrijke tegels, kenmerkend voor het straatbeeld en de nog extra vervormde barokke vormen. In het geluid klinken de kerkklokken, een straatpercussionist en de onbekende taal die ons als gezang klonk. Ze geven een concreet beeld van het rijke, samengestelde klankbeeld van de stad. Ook verkent het geluid van tegels een meer individueel, abstract karakter. Het aardewerk verandert hoorbaar van vorm, grootte en plaats door een onbekende inslijtende kracht. De ritmische tonen en percussie in het tweede deel gaan in een steeds veranderende dans de relatie aan met het al net zo dansende en deinende beeld.
Als er iets opvalt naast de prachtige azulejos zijn het wel de Calçada, de straatstenen. Dit zijn kleine, door de mens op maat gemaakte, kalkstenen (soms in combinatie met basalt). Doordat ze onderling in vorm kleine variaties vertonen, vormen ze, ondanks de menselijke hand, gezamenlijk organische patronen over de straten. Door de vele voetstappen slijten de steentjes in naar verloop van tijd in een proces van polijsting. De gladde straten reflecteren hun omgeving, zoals het water aan de gracht.
In het geluid vormen de kerkklokken de basis van de klank. Klokken uit beide Utrecht en Lissabon versmelten met elkaar en vervormen tot langgerekte tonen die continu in en uit elkaar zweven.
